แน่นอนว่า คนที่มี self-esteem สูงจะสามารถมองเห็นจุดแข็งของตัวเองได้ดีกว่าคนที่มี self-esteem ต่ำ ซึ่งจะส่งผลต่อมุมมองที่มีต่อตัวเอง การตัดสินใจแก้ปัญหาต่าง ๆ และการเปิดรับโอกาสที่เข้ามาในชีวิต นอกจากนี้ ไม่ว่าจะเป็นความสำเร็จที่เล็กน้อยเพียงใด คนที่มี self-esteem สูงจะรู้สึกภูมิใจในความสำเร็จนั้นได้เสมอ เพราะคนเหล่านี้เชื่อว่า เพียงแค่ลืมตาตื่น เราก็มีคุณค่าแล้ว... ในขณะที่คนที่มี self-esteem ต่ำจะมองว่าการสร้างความภาคภูมิใจในตัวเองนั้นเป็นเรื่องที่ทำได้ยาก
หนึ่งในสาเหตุหลักที่ทำให้ self-esteem ของเราลดลง คือการเอาตัวเองไปเปรียบเทียบกับคนอื่น ซึ่งเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ และเป็นธรรมชาติของมนุษย์ แม้ว่าบางคนสามารถใช้การเปรียบเทียบนั้นเป็นแรงผลักดันในการพัฒนาตัวเอง แต่บางคนอาจกำลังรู้สึกถูกด้อยค่า เพราะการได้เห็นมุมที่โดดเด่นของคนอื่นทำให้มุมที่บกพร่องของตัวเองนั้นเด่นชัดขึ้นมา...
นอกจากนี้อีกปัจจัยหนึ่งที่มีผลต่อ self-esteem เป็นอย่างมากก็คือ ภูมิหลังการเลี้ยงดู และคนที่อยู่รอบข้างเรา ถ้าเราต้องพบเจอแต่คำพูดดูถูกว่าร้าย แทนที่จะเป็นคำพูดชื่นชมวันแล้ววันเล่า มันก็เป็นเรื่องยากที่เราจะรู้สึกมีคุณค่าได้ ในทางตรงกันข้าม หากเรามีคนที่คอยยินดีกับการมีตัวตนของเราอยู่ และเข้าหาคนที่คอยส่งพลังบวกมาให้เราบ่อย ๆ ได้ จะทำให้เรารู้สึกภูมิใจในตัวเองมากขึ้น การถ่ายทอดพลังบวกให้กันเช่นนี้จึงเปรียบเสมือนการนำเทียนไขที่ไฟติดส่องสว่างแล้ว ไปจุดไฟต่อให้เทียนไขอีกเล่มหนึ่งนั่นเอง
หากเรารู้สึกว่าการมี self-esteem ต่ำไม่ได้เป็นปัญหาอะไร และยังคงสามารถใช้ชีวิตต่อไปได้ตามปกติ เราก็ไม่จำเป็นต้องเพิ่ม self-esteem ตามความคาดหวังของคนอื่น แต่เมื่อไหร่ก็ตามที่เรารู้สึกว่าการมี self-esteem ต่ำเริ่มส่งผลเสียต่อสุขภาพจิตใจ และลุกลามไปถึงร่างกาย อย่างความวิตกกังวลที่นำไปสู่การดื่มแอลกอฮอล์ควบคู่กับการสูบบุหรี่ในปริมาณที่มากเกินไป จนก่อให้เกิดโรคร้ายตามมา นี่ก็ถือเป็นสัญญาณเตือนว่าเราควรเพิ่ม self-esteem ได้แล้ว
การเพิ่ม self-esteem สามารถทำได้ไม่ยาก โดยเริ่มต้นจากการลองชื่นชมตัวเองบ้าง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ ขนาดไหนก็ตาม ทั้งนี้ควรยึดจากความเป็นจริง ไม่อย่างนั้นจะกลายเป็นหลงตัวเองได้ เราสามารถลองนึกและเขียนสิ่งที่เราทำได้ดี จากนั้นนำไปย้ำเตือนตัวเองบ่อย ๆ นอกจากนี้ การเปิดโอกาสให้ตัวเองได้ลองทำสิ่งใหม่ ๆ รวมถึงการยื่นมือเข้าไปช่วยเหลือคนอื่นก็ช่วยสร้าง self-esteem ได้เช่นกัน แต่ข้อควรระวังก็คือ เราไม่ควรตอบรับคำขอของคนอื่นมากเกินไปจนมันย้อนกลับมาบั่นทอนตัวเอง ถ้าคำขอไหนที่ทำให้ไม่ไหวก็ต้องกล้าที่จะ “Say No” จงอย่าลืมว่าการปฏิเสธไม่ได้ทำให้เรามีค่าน้อยลง
Self-esteem เป็นเรื่องที่ไม่สามารถเพิ่มได้อย่างก้าวกระโดดในชั่วข้ามคืน แต่ต้องอาศัยการสั่งสมอย่างค่อยเป็นไปและสม่ำเสมอ เพราะนอกจาก self-esteem จะทำให้รู้สึกภูมิใจในตัวเองมากขึ้นได้แล้ว ยังช่วยให้มีพลังใจในการทำงาน และรับมือกับเรื่องต่าง ๆ ในชีวิตได้ดีขึ้นอีกด้วย
